حسینعلی امیری: دولت بهدنبال ارتقای جایگاه سازمان امور عشایر است نه انحلالِ آن/ توانمندسازی زنان سرپرست خانوار عشایری از مهمترین اولویتهای مدیریتی استان فارس است / کاهش چشمگیر جمعیت عشایری زنگ خطری جدی برای ساختار اجتماعی کشور است.
جلسه شورای اداری عشایر استان فارس با هدف بررسی وضعیت جامعه عشایری، آسیبشناسی روندهای جمعیتی و تدوین راهکارهای اجرایی برای ارتقای سطح خدماترسانی به عشایر استان تشکیل شد.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل استانداری فارس، حسینعلی امیری، در این نشست، با قدردانی از حضور مدیران و ارائه گزارش جامع از سوی، مدیرکل امور عشایر استان با تأکید بر لزوم توجه هدفمند به جامعه عشایری، اظهار داشت: جامعه عشایری دارای هویتی مستقل و ویژگیهای منحصربهفردی است که باید متناسب با شرایط خاص خود در سیاستگذاریها و تصمیمگیریهای اجرایی لحاظ شود؛ همانگونه که برای مناطق شهری و روستایی برنامهریزی متناسب صورت میگیرد، جامعه عشایری نیز نیازمند نگاه ویژه و اختصاصی در فرآیندهای توسعهای کشور است.
استاندار فارس با اشاره به روند تاریخی تغییرات جمعیتی کشور، گفت: در گذشته، جامعه عشایری بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را تشکیل میداد، اما با اجرای سیاستهای اسکان از دوران پهلوی اول، این ترکیب جمعیتی دچار تحول شد.
وی افزود: غلبه جمعیت شهری بر روستایی و عشایری، پیامدهای اجتماعی گستردهای به همراه داشته و موجب کاهش همبستگی اجتماعی و افزایش آسیبهای اجتماعی شده است؛ این تغییرات ساختاری در بافت جمعیتی کشور، رضایت عمومی را تحت تأثیر قرار داده و نشانهای از برهم خوردن تعادل اجتماعی است.
نماینده عالی دولت در استان، نقش مؤثر عشایر را در حفظ انسجام و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی یادآور شد و گفت: در گذشته، بزرگان ایل و روستاها با نفوذ اجتماعی خود بسیاری از مسائل و اختلافات را درون جامعه حلوفصل میکردند، اما امروز با افزایش روند مهاجرت به شهر و گسترش سکونتگاههای غیررسمی، با چالشهایی مواجه هستیم که ممکن است منجر به بحرانهای اجتماعی شود.
استاندار فارس، با تأکید بر ضرورت بازنگری در نگاه حاکم بر سیاستگذاریهای مرتبط با جامعه عشایری، اظهار داشت: نگاه به روستاها و مناطق عشایری نباید صرفاً از منظر سکونتگاههای غیررسمی و حاشیهنشینی باشد، بلکه باید با رویکردی مبتنی بر مسئولیت اسلامی_ انسانی و فراتر از الزامات قانونی و اداری، به این جوامع توجه شود.
وی کاهش چشمگیر جمعیت عشایری در هفتاد تا هشتاد سال گذشته را زنگ خطری جدی برای ساختار اجتماعی کشور دانست و افزود: در گذشته، تنها یک ایل در گستره وسیعی از استانها ساکن بود و حتی در اطراف تهران نیز عشایر حضوری پررنگ داشتند؛ اما امروز این حضور کمرنگ شده و پیامدهای آن در حوزههای مختلف قابل مشاهده است.
استاندار فارس با اشاره به نقش کلیدی عشایر در اقتصاد ملی تصریح کرد: جامعه عشایری سهم قابل توجهی در تولید گوشت و سایر محصولات دامی دارد و نقش آنها در تأمین امنیت غذایی کشور انکارناپذیر است. وی هشدار داد: اگر توسعه کشور بهصورت متوازن و عادلانه صورت نگیرد، بیعدالتی شکل گرفته و تمرکز امکانات در مناطق شهری در مقابل محرومیت عشایر، مصداق بارز تبعیض خواهد بود.
امیری با اشاره به نقش برجسته عشایر در دفاع از کشور و تقدیم ۹۰ شهید دانشآموز از یکی از مدارس عشایری شهر شیراز اظهار داشت: در دوران دفاع مقدس، عشایر با غیرت و تعصب مثالزدنی در خط مقدم دفاع از وطن و نظام جمهوری اسلامی حضور داشتند و این روحیه ایثارگرانه همچنان در تار و پود این جامعه جاری است.
استاندار فارس در زمینه آموزش عشایری با تأکید بر اهمیت آموزش در مناطق عشایری، به نقش مرحوم بهمنبیگی در این عرصه اشاره و خاطرنشان کرد: مدارس عشایری نقش مهمی در تربیت نخبگان کشور داشتهاند و بسیاری از مهندسان، پزشکان، قضات و افسران از دل همین مدارس برخاستهاند بنابراین باید با تقویت زیرساختهای آموزشی زمینه پرورش این سرمایههای انسانی همچون گذشته فراهم شود.
وی همچنین به اهمیت ایجاد کتابخانههای سیار در مناطق عشایری اشاره و خاطرنشان کرد: اعتبارات لازم برای کتابخانههای سیار تخصیص یافته گه باید با جدیت پیگیری شود زیرا سنت کتابخوانی و توجه به میراث ادبی گذشته، از دیرباز در جوامع عشایری رواج داشته و با هویت تاریخی مردمان این سرزمین پیوندی دیرینه دارد.
استاندار فارس با اشاره به ظرفیتهای فرهنگی و گردشگری عشایر و بیان اینکه در بسیاری از کشورهایی که بافت جمعیتی عشایر دارند، آداب و رسوم عشایری ثبت و حفظ شده است، گفت: برای کشور ما که در کنفوانسیونهای بینالمللی حفظ مالکیتهای فکری عضویت دارد، حفظ زبان، لباس، آداب و رسوم عشایر به عنوان میراث معنوی از اهمیتی ویژه برخوردار است.
در ادامه، مدیر کل امور عشایر فارس به موضوع دامداری به عنوان شغل و تنها منبع معیشت عشایر پرداخت و گفت: تنها امر معاش عشایر، دامداری است با توجه به اینکه زاد و ولد دام بیشتر در همین ماهها اتفاق میافتد و فروش آنها در بهار سال آینده خواهد بود،
از دولت درخواست کرد تا نهادهای مربوطه، امکانات و خدمات با هزینهی مناسب را در اختیار جامعه عشایر قرار دهند.
وی یکی از مشکلات اصلی عشایر فارس را فروش مازاد دامهای عشایر دانست و درخواست کرد :راهکاری برای خرید و فروش مستقیم دام بدون واسطه با توجه به مشکلات عشایر اندیشیده شود تا عشایر بتوانند محصولات خود را به راحتی به بازار با قیمت خوب عرضه کنند.
مدیر کل امور عشایر فارس با تاکید به سخنان استاندار فارس در این جلسه برای رفع مشکلات عشایر گفت: در این جلسه این مقام عالی دولت در استان فارس بر همکاری تمام دستگاههای متولی برای رفع مشکلات عشایر از جمله آب، راه و سایر موارد ضروری تأکید کرد و خواستار همکاری آنان با اداره کل امور عشایر برای کاهش این مشکلات شد.
وی همچنین برگزاری جشنوارههای فرهنگی عشایری را اقدامی مؤثر در ایجاد نشاط اجتماعی و احیای هویت فرهنگی دانست و افزود: برگزاری این جشنوارهها هزینه چندانی ندارند و میتوانند ظرفیتهای پنهان جامعه عشایری را به نمایش گذاشته و نشاط اجتماعی را افزایش دهند.
امیری با اشاره به ضرورت توانمندسازی زنان سرپرست خانوار عشایری، تأکید کرد: از نخستین روزهای حضور در استان، این موضوع بهصورت جدی در دستور کار قرار گرفته و اکنون نیز باید در حوزه عشایر، توجه ویژهای به این قشر وجود داشته باشد.
وی افزود: دستگاههایی همچون بهزیستی، سازمان فنیوحرفهای و کمیته امداد موظفند با برنامهریزی هدفمند، اقدامات مؤثری در راستای حمایت و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار عشایری انجام دهند.
نماینده عالی دولت در استان، در واکنش به برخی شایعات مطرحشده پیرامون انحلال سازمان امور عشایر، تأکید کرد: چنین ادعایی فاقد اعتبار است و بههیچوجه صحت ندارد.
امیری با رد این گمانهزنیها افزود: رئیسجمهور با نگاه حمایتی، در پی ارتقای جایگاه و بهبود وضعیت جامعه عشایری است و نه تنها برنامهای برای انحلال این سازمان وجود ندارد، بلکه تقویت ساختار و افزایش کارآمدی آن در دستور کار دولت قرار دارد.
امیری به در پیش بودن انتخابات شوراها اشاره و بر اهمیت مشارکت فعال تمامی اقشار جامعه بهویژه جامعه عشایری تأکید و تصریح کرد: انتخابات شوراها در سه سطح شهری، روستایی و عشایری برگزار میشود و مسئولان باید با عملکردی شایسته و اعتمادآفرین، بستر حضور پرشور و گسترده عشایر را در این عرصه سرنوشت ساز، فراهم کنند.
استاندار فارس با اشاره به گزارشهای ارائه شده در جلسه و تأکید بر ضرورت آسیبشناسی دقیق در حوزه عشایر، اظهار داشت: بخشی از مسائل و چالشهای جامعه عشایری در سطح ملی قابل پیگیری است و بخشی دیگر در چارچوب ظرفیتهای استانی قابل حل خواهد بود.
وی با اشاره به لزوم هماهنگی میان دستگاههای اجرایی گفت: مدیران حاضر در جلسه موظفند جزئیات مربوط به مسائل اجرایی را پس از نشست دنبال کرده و با هماهنگی اداره کل امور عشایری استان، در مسیر رفع آنها اقدام کنند.
امیری همچنین بر لزوم تدوین پیشنویسهای کارشناسی برای ارائه به مراجع ملی تأکید و تصریح کرد: این پیشنهادها باید در زمان مناسب در فرآیند تدوین لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ لحاظ تا سهم شایستهای برای جامعه عشایری در برنامهریزیهای کلان کشور در نظر گرفته شود.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی استانداری فارس، در این جلسه که با حضور مدیران و مسئولان استانی در حوزههای مختلف برگزار شد، عبدالحمید کریمی، مدیرکل امور عشایر استان فارس، با ارائه گزارشی جامع، ضمن تشریح اقدامات نوآورانه و فناورانه این ادارهکل، از راهاندازی سامانه خدمات پشتیبانی، تهیه اطلس دیجیتال عشایری، توزیع الکترونیکی سهمیه آرد و زیرساختهای پدافند غیرعامل از جمله پنلهای خورشیدی و ژنراتورهای اضطراری خبر داد.
وی با تأکید بر نقش اقتصادی عشایر به عنوان تولیدکنندگان فعال و مستقل، گفت: جامعه عشایری بالاترین نرخ اشتغال و پایینترین نرخ بیکاری را دارد و باید حمایتها بهسمت تقویت تولید و امنیت غذایی سوق یابد.
کریمی با اشاره به لزوم توانمندسازی زنان عشایری، ترویج کتابخوانی، برگزاری جشنوارههای فرهنگی و توجه به شاخص بهرهوری در تخصیص منابع، خواستار اصلاح نظام آماری کشور برای شناسایی دقیق جمعیت عشایری شد.
وی همچنین با هشدار نسبت به آثار خشکسالی، کاهش منابع آب شرب و افت تولید دام، بر ضرورت سیاستگذاری ملی برای تأمین علوفه جایگزین، صدور مجوزهای برداشت آب و حمایت هدفمند از این جامعه سبز و اقتصادمحور تأکید کرد.
وی در ادامه افزود: مدیر کل امور عشایر فارس در جلسه شورای اداری عشایر فارس به ریاست استاندار فارس با اشاره به نقش مهم عشایر در تأمین امنیت غذایی کشور، از تمام دستگاههای اجرایی درخواست کرد برای کاهش مشکلات این جامعه زحمتکش همکاری لازم را انجام دهند.
کریمی با اشاره به خشکسالیهای اخیر، گفت: موضوع تأمین آب شرب برای عشایر به دلیل خشکسالیها یک پی در پی، بسیار تشدید شده و متاسفانه بسیاری از قناتها و چشمههای در مراتع ییلاقی و قشلاقی خشک شدهاند.
مدیر کل امور عشایر از شرکت آبفای فارس و شرکت آب منطقه ای درخواست کرد در مسیرهای انتقال آب، سهم آب شرب عشایر را در نظر گرفته و همچنین حفر چاههای مجاز برای تأمین آب شرب پایدار آنان مورد توجه قرار گیرد.
کریمی تأکید کرد: یکی از ویژگیهای زندگی عشایری، سنتی بودن آن چه در تولید و چه در نوع زندگی است و در برآورد هزینه های خدمات ارائه شده به آنها، هزینه آب شرب دامپروری آنها صنعتی در نظر گرفته نشود چرا که سبک زندگی عشایر با سایر جوامع متفاوت است.